- Theo quan niệm của nhiều người, tình dục chỉ là hành vi giao hợp của một người nam và một người nữ, tuy nhiên, trên thực tế tình dục lại là sự đa dạng với nhiều hình thức, xu hướng cũng như sự hấp dẫn tình dục khác nhau.

Sự đa dạng về xu hướng tình dục: không chỉ đơn nhất với tình dục khác giới (còn gọi là tình dục dị giới), khi một người chỉ thấy hấp dẫn và có khoái cảm tình dục với người khác giới với mình mà còn có xu hướng tình dục đồng giới (còn gọi là đồng tính luyến ái (homosexuality), trong đó bao gồm đồng tính nam (gay), đồng tính nữ (lesbian)) và tình dục lưỡng giới (bisexuality).

Theo Kinsey, xu hướng tình dục của con người có thể xếp thành 7 mức, từ mức 0 - hoàn toàn có xu hướng tình dục đồng giới - đến mức 6 - hoàn toàn có xu hướng tình dục khác giới -, ở mức 3 là tình dục lưỡng giới. Bên cạnh đó, cũng có những người tuy có ngoại hình là nam hoặc là nữ nhưng cảm nhận mình là người thuộc giới ngược lại, mong muốn và thực hiện việc chuyển giới (bao gồm sử dụng hóc môn và phẫu thuật) được gọi là nhóm chuyển giới (transgender và transexuality).

Sự đa dạng về cách thức quan hệ:

Tình dục được nhiều người coi là điều riêng tư và ít được chia sẻ với mọi người. Nhiều người chỉ hình dung giao hợp dương vật - âm đạo là cách thức quan hệ duy nhất đúng và không chấp nhận các hành vi tình dục khác. Tuy nhiên, trên thực tế, còn có rất nhiều cách thức quan hệ khác cũng như âu yếm, vuốt ve, kích thích bên ngoài, giao hợp đường miệng, đường hậu môn, giao hợp ngoài (ở khoeo, nách, khe mông …). Điều quan trọng nhất là hai người trong cuộc cảm nhận được đầy đủ khoái cảm tình dục và hạnh phúc.

Sự đa dạng về các hình thái tình dục:

Tình dục khổ - bạo dâm (Sado- Masochism): là hai đối tượng, một người có khoái cảm khi hành hạ người khác, một người có khoái cảm khi bị hành hạ, trói buộc, đánh đập, chửi mắng... Thông thường, những người này thường kết hợp thành một cặp và có sự đồng thuận trong việc thực hiện các hành động nhằm đạt được khoái cảm.
Tình dục lộ thân (Exhibitionism): là những người có được khoái cảm khi người khác nhìn thấy cơ thể mình (đặc biệt là những phần nhạy cảm như bộ phận sinh dục, ngực, mông, đùi, bụng…).
Nhìn trộm (Voyerism): Có khoái cảm khi nhìn trộm cơ thể người khác đặc biệt là nhìn trộm người khác làm tình.
Tình dục với động vật (Zoorism): có quan hệ tình dục với động vật…
Tình dục với côn trùng: có khoái cảm khi bị côn trùng bò hoặc đốt.
Tình dục với cây: Quan hệ tình dục với cây.
Tình dục bái vật (Fetishism): có khoái cảm khi cầm nắm, ngắm các đồ vật của người khác (có thể cùng giới hoặc khác giới).
Ngoài các hành vi tình dục này còn có nhiều hành vi tình dục khác, như sử dụng đồ dùng tình dục (sex toy), giả trang (mặc đồ của người khác giới - transvestile).

♦ Cơ sở của sự đa dạng tình dục

Là sự đa dạng về hấp dẫn tình dục và khoái cảm. Mỗi cá nhân có được sự hấp dẫn về tình dục từ một đối tượng cụ thể nào đó… Có người thấy hấp dẫn với người khác giới, người đồng giới, hoặc cả hai giới; có người lại cảm nhận sự hấp dẫn tình dục không phải từ một người mà từ một con vật yêu quý nào đó, chính vì vậy, ở một số nước châu Âu, một số người xin đăng ký kết hôn với con vật yêu của họ.
Một số người có thôi thúc tình dục với những đồ vật hoặc một hành vi tình dục nào đó.
♦ Nguồn gốc của sự hấp dẫn tình dục

Là hoạt động của hệ thống thể dịch (hóc môn sinh dục) và thần kinh (các kích thích tình dục qua hệ thống thần kinh) cùng với sự phối hợp của các yếu tố xã hội. Không có một công thức chung cho sự hấp dẫn về tình dục của con người, chính vì vậy mới có sự đa dạng về tình dục.

♦ Sự đa dạng và quyền tình dục:

Với cách đề cập mọi người có quyền thể hiện đặc tính tình dục cũng như những mong muốn về tình dục của mình, chấp nhận sự đa dạng chính là chấp nhận quyền tình dục của mỗi người.
Chấp nhận sự đa dạng giúp giảm thiểu kỳ thị và phân biệt đối xử đối với những người có hành vi tình dục thiểu số, ví dụ, chấp nhận người có xu hướng tình dục đồng tính trong cộng đồng, không bêu riếu, nói xấu, xỉ vả đánh đập họ… Điều này giúp giảm thiểu các nguy cơ về tình dục với đối tượng, đặc biệt các nhóm có hành vi tình dục thiểu số.